Podstawowe wzory układania klepek znane są wszystkim f achowcom nie od dziś. Warto jednak wiedzieć, który wzór optycznie poszerzy pomieszczenie, a który skróci. Jaki kolor drewna będzie idealny do stylowego wnętrza, a jaki do nowoczesnego apartamentu.
Parkiet można układać według klasycznych wzorów takich jak jodełka, cegiełka regularna i nieregularna. Kombinacja pojedynczych klepek, ich rozmiar, kąt i kierunek ułożenia wpływają na to, jaki będzie ostateczny wzór drewnianej podłogi.
Parkiet nie jest podłogą o jednorodnym wyglądzie. Charakterystyka drewna polegająca na jego różnorodności od dawna rozbudza wyobraźnie dekoratorówwnętrz, architektów i samych parkieciarzy. Skłania ich do wykorzystywania właściwości dekoracyjnych drewna, zarówno pod kątem zróżnicowania usłojenia, układu włókien jak i odcieni kolorystycznych poszczególnych gatunków.
Podłoga drewniana jest bardzo wszechstronna; może stanowić podstawowy element dekoracyjnyw pomieszczeniu jak również może nie rzucać się w oczy stanowiąc jedynie dyskretne tło wyszukanych dywanów, mebli czy innych akcesoriów.

Istnieją cztery podstawowe wzory układania parkietu: cegiełka regularna, cegiełka nieregularna, jodełka i mozaika. Można je mnożyć w nieskończoność poprzez układanie klepek w różny sposób. Prawdziwe jest, więc stwierdzenie, że wzór parkietu można układać zgodnie z każdym życzeniem klienta. Na przykład parkiet ułożony w nieregularną cegiełkę przyjmuje kształt równoległy, jeśli deszczułki zostają ułożone równolegle do jednej ze ścian pomieszczenia, ale zmienia się we wzór ukośny, jeśli klepka zostanie ułożona pod kątem 45 stopni w stosunku do dwóch ścian w pomieszczeniu.
Warto pamiętać, że wybór sposobu ułożenia parkietu powinien zależeć między innymi od:

• kierunku padania światła, który jest uzależniony od rozmieszczenia okien i drzwi w pomieszczeniu. Jeśli światło prawidłowo pada na parkiet to możemy uniknąć powstawania odblasków, które podkreślają łączenia między poszczególnymi klepkami lub ujawniają niedoskonałości ułożonej podłogi,
• kierunku włókien drzewnych w poszczególnych deszczułkach. Układanie klepek tak, by włókna drzewne znajdowały się równolegle do kierunku padania światła uwidacznia nieregularność ułożenia stoi; tymczasem, gdy światło pada prostopadle do kierunku włókien drzewnych staje się bardziej widoczne zróżnicowanie między włóknami drzewnymi, a słojami. Jeżeli światło w pomieszczeniu, w którym został ułożony parkiet, jest bardzo jasne wręcz rażące mogą pojawiać się nieistniejące wybrzuszenia. Takie wrażenie może zostać spowodowane przez słoje i włókna drzewne, które w różnym stopniu pochłaniają i odbijają światło.

Różne wzory w układaniu parkietów przyczyniają się na wiele sposobów w uzupetnianiu wystroju wnętrz. Parkiet ułożony w regularną cegietkę z klepkami biegnącymi wzdłuż krótszej ściany stwarza wrażenie, że pomieszczenie jest szersze niż w rzeczywistości. Taki efekt będzie jeszcze wyraźniejszy, jeśli deszczułki zostaną ułożone w nieregularną cegietkę. Jeżeli klepki zostaną ułożone równolegle do dłuższej ściany w pomieszczeniu to zostanie ono optycznie wydłużone. Jeśli inwestor nie zamierza zmieniać optycznych proporcji pomieszczenia wtedy najlepiej ułożyć parkiet w regularną cegiełkę po skosie.
W pomieszczeniach, których kształty i wymiary są nieregularne najlepiej ułożyć parkiet z bordiurą. Takie rozwiązanie wymyślono w celu ukrycia niedoskonałości pomieszczeń.
Ponadto parkiet z bordiurą ma charakter wysoce dekoracyjny. Wybór gotowych bordiur jest ogromny, od prostych geometrycznych wzorów po skomplikowane, pełne szczegółów fantazyjne kompozycje. Środek podłogi może być ułoźony wdowolnywzór: jodełkę, regularną lub nieregularną cegiełkę i uzupetniony o dodatkowe elementy dekoracyjne na przykład rozetę.

Kolor jest cechą wyróżniającą poszczególne gatunki drewna. Zależy on od występujących w drewnie barwników. Kolor drewna, który w swoich odcieniach zawiera całą gamę kolorystyczną od bieli po czerń z czasem ulega zmianom. Gtówną przyczyną zmiany barwy drewna jest utlenianie substancji w nim zawartych. Jeżeli chciałoby się podzielić gatunki drewna pod względem kolorystycznym należałoby wyróżnić gatunki jasne, czerwone, brązowe i ciemne. Wewnątrz każdej z tych grup zawarte są drewna o różnych odcieniach, których barwa jest zmienna w zależności od różnych czynników (na przyktad, na jakim terenie rosło drzewo lub, z której części pnia pochodzi materiał podłogowy).

• rodzaj pomieszczenia, do którego przeznaczona jest podłoga
• sposób użytkowania podłogi
• rodzaj wzoru, który zostanie ułożony
• stopień wykończenia podłogi
• rodzaj mebli i styl w jakim pomieszczenie zostanie urządzone.

Cechy pomieszczenia, w którym ma zostać położony parkiet mogą mieć wpływ na wybór gatunku drewna. Jeśli lokum jest mate i ciemne nie należy układać parkietu z ciemnych gatunków drewna lub o wyraźnych słojach, dlatego, że drewniane podłogi o takich cechach zmniejszają optycznie pomieszczenie i zaciemniają je. Pomieszczenia bardzo duże i jasne można ocieplić brązowymi odcieniami drewna, podczas, gdy bardzo jasne kolory drewna idealne są do wystroju w stylu skandynawskim lub bardzo nowoczesnym. Drewna czerwone dobrze pasują do wystroju wyszukanego, w którym znajdują się meble z epoki, dzieła sztuki i drogie dywany. Takie reguły są odpowiednie, kiedy w wystroju pomieszczenia szuka się harmonii, a jeśli ktoś lubi kontrasty można swobodnie łączyć różne gatunki drewna z różnymi wystrojami wnętrz.
Nie powinno się dobierać gatunku drewna na parkiet pod kątem mebli, gdyż drewniana podłoga jest kładziona na lata, a meble w każdej chwili można zmienić. Kiedy układa się parkiet w wyszukany wzór warto wybrać gatunek drewna jasny z równym usłojeniem, ponieważ wybór deszczułki na przykład z oliwki, która posiada bogate usłojenie spowodowałby, że wzór parkietu nie wyróżniałby się.
Dla tych, którzy są zainteresowani położeniem w domu parkietu, ale nie mogą znaleźć dla siebie odpowiedniego koloru drewna, istnieje ciekawe rozwiązanie tego problemu. Można kupić klasyczny parkiet np. z dębu lub buku i pomalować go na wymyślony przez siebie kolor. Do tego celu zostały stworzone specjalne barwniki, które można bez problemu kupić w sklepach z chemią do podłóg drewnianych. Wybierając gatunek drewna na parkiet pod względem koloru należy wziąć pod uwagę naturalne zmiany w odcieniu drewna pojawiające po jakimś czasie. Utlenianie drewna pojawia się po dość długim czasie od ułożenia podłogi. W jego wyniku drewno staje się ciemniejsze lub jaśniejsze od pierwotnego odcienia w zależności od gatunku. Utlenianie jest zjawiskiem naturalnym spowodowanym wysuszaniem drewna, które oddaje wilgoć w pomieszczeniu. Nadmiar wilgoci w drewnie zostaje oddany w wyniku jego całkowitej stabilizacji w pomieszczeniu, a to ponosi za sobą uwalnianie pigmentów znajdujących się w włóknach drzewnych wpływając w ten sposób na odcień drewna.

• pozwala na rozpoznanie podstawowych różnic w określeniach dotyczących słojowania, włókien drzewnych, itp. Sformułowania te często są stosowane nieprawidłowo,
• pomaga wyjaśnić klientom lub potencjalnym kupcom, dlaczego barwa wszystkich deszczułek z danego gatunku drewna nie jest zawsze identyczna,
• pomaga wyjaśnić klientom lub potencjalnym kupcom, dlaczego barwa wszystkich deszczułek z danego gatunku drewna nie jest zawsze identyczna, ułatwia rozpoznawanie gatunków drewna i jakości materiału podłogowego,
• pozwala uniknąć nieporozumień z klientami.

Warto, więc przeanalizować najbardziej charakterystyczne i najważniejsze cechy drewna widoczne gotym okiem.
Słojowanie - są to projekcje stoi przyrostu rocznego w przekroju promieniowym i stycznym. Wpływają one na kontrast odcienia drewna. Są bardziej lub mniej widoczne w zależności od przeplatającego się układu wiosennych i późniejszych stoi przyrostu rocznego.
Tkanka drzewna - technicznie to stosunek objętości i rozmieszczenia poszczególnych elementów składowych drewna. W celu rozpoznania włókien drewna używa się określeń drewna o grubym włóknie, cienkim, regularnym lub nieregularnym.
Włókna drzewne- bywają też nazywane włosem i są ułożone w kierunku wzdłużnym części składowych drewna. Czasami włókna drzewne bywają mylone z tkanką.
"Lusterka" (pot. błyszcz) - zależne są od promienia rdzeniowego i pojawiają się w przekroju promieniowym drewna jako błyszczące prążki w jaśniejszym kolorze niż reszta drewna. W przypadku, gdy promień rdzeniowy drzewa nie jest prosty "lusterka" pojawiają się w postaci plam. Gatunkami, u których "lusterka" pojawiają się najczęściej to dąb, mahoń, wenge.
Połysk-to odbicie światła od powierzchni drewna. Mniejszy lub większy połysk jest zależny od następujących czynników:

• budowy drewna,
• stanu danego elementu drewna,
• stopnia i rodzaju wykończenia,
• położenia tkanki drzewnej względem światła.

Połysk zależy głównie od odbicia światła od gładkiej powierzchni drewna. Intensywność połysku w dużej mierze zależy od budowy drewna, czym bardziej jest ono zwarte w sobie tym połysk jest większy.
Inny czynnik wpływający,na połysk drewna jest zależny od promienia rdzeniowego. Ma on wpływ na potysk w przekroju promieniowym drewna, gdyż jest odpowiedzialny za powstawanie tzw. lusterek, czyli jaśniejszych prążków. Kiedy jaśniejsze prążki są duże jak na przykład w buku i dębie wpływają na dekoracyjność i połysk drewna. Jeżeli "lusterka" są mate tak jak w jasnych gatunkach drewna stwarzają szczególny rodzaj blasku. Kiedy włókna drzewne nie znajdują się równolegle do źródta światła mniejszy lub większy potysk zależy od kąta padania światła na drewno. Dlatego jeśli światto nie będzie padać pod ostrym kątem na podłogę drewno będzie wyglądało jednorodnie, a jeśli zmieni się kąt padania światła to ujawni się naturalny połysk jaśniejszych prążków w drewnie.
Rysunek drewna - technicznie są to wzory pojawiające się na drewnie w przekroju promieniowym i stycznym. Może być również wynikiem różnego rozłożenia się tkanki drzewnej, zróżnicowania koloru lub połysku. Rysunek drewna ma duże znaczenie przy deszczułkach przeznaczonych do elementów dekoracyjnych lub lameli, ponieważ ma wptyw na ostateczny wygląd podtogi.
Wygląd drewna - niektóre gatunki w stanie surowym są gładkie i przyjemne w dotyku, np. heban. Inne z kolei są tłuste jakby naoliwione. Jest to efekt wydostawania się ze ścianek komórkowych olei i wosków zawartych w drewnie. Typowymi przykładami takich gatunków drewna są Teak z Birmy i Tajlandii, Iroko, Lapacho. Tłuste jakby naturalnie naoliwione drewno jest bardzo dobre jako materiał podłogowy, ponieważ ma wysoką odporność na wilgoć i na zmiany klimatyczne w pomieszczeniu.
Sztuka układania drewnianych podłóg nie ogranicza się do wiedzy technicznej o tym, jakie powinno być prawidłowe podłoże, jaki poziom wilgotności jest niezbędny, by drewno nie łódkowało, jaki klej i lakier są odpowiednie do danego gatunku drewna. Warto również wiedzieć, pod jakim kątem powinno padać światło na drewno, by wyglądato ono jak najlepiej. Który wzór i jaki kolor drewna będą najbardziej odpowiednie do danego pomieszczenia. Taka wiedza może być pomocna w koi taktach z klientami, a zwtaszc~ klientkami, które na pewno docen dobrą radę fachowca.

Aleksander Bernaś

Text zaczerpnięty z:
PROFESJONALNY PARKIET
fachowe czasopismo dla branży parkieciarskiej #3(7) maj 2002